Sanskrit Sloka text in Devanagari, Gujarati, Kannada, Telugu , and English

||om tat sat||

సుందరకాండ.
అథ పంచదశస్సర్గః

శ్లో|| సవీక్షమాణ స్తత్రస్థో మార్గమాణశ్చ మైథిలీమ్|
అవేక్షమాణశ్చ మహీం సర్వాం తామన్వవేక్షత||1||

స||తత్రస్థః వీక్షమాణః మైథిలీం మార్గమాణః అవేక్షమాణఃచ సః హనుమాన్ తాం సర్వాం మహీం అవేక్షత||

Looking out from there, Hanuman who was searching for Mythili surveyed all around that place.

శ్లో|| సంతానకలతాభిశ్చ పాదపైరుపశోభితామ్ |
దివ్యగన్ధరసోపేతాం సర్వతః సమలంకృతామ్||2|

స||సంతానకలతాభిశ్చ పాదపైః ఉపశోభితామ్ దివ్యగంధరసోపేతామ్ సర్వతః సమలంకృతామ్ (తాం వనికాం మారుతిః సముదైక్షత) ||

Hanuman saw that well decorated Ashoka grove having splendid trees all around with creepers enriched with fine fragrance.

శ్లో|| తాం స నన్దనసంకాశాం మృగపక్షిభి రావృతాం|
హర్మ్యప్రాసాద సంభాధాం కోకిలాకులనిస్వనామ్|| 3||
కాఞ్చనోత్పలపద్మాభిః వాపీభిరుపశోభితామ్|
బహ్వాసనకుథోపేతాం బహుభూమి గృహాయుతామ్||4||
సర్వర్తుకుసుమై రమ్యాం ఫలవద్భిశ్చ పాదపైః|
పుష్పితానాం అశోకానాం శ్రియా సూర్యోదయప్రభామ్||5||
ప్రదీప్తమివ తత్రస్థో మారుతిః సముదైక్షత|

స|| తాం నందన సంకాశం పాదపైః ఉపశోభితమ్ మృగపక్షిభిః ఆవృతం కోకిలాకులనిఃశ్వనామ్ హర్మ్యప్రాసాద సంభాదాం (తాం వనికాం దదర్శ) || (అశోక వనికా) కాంచనోత్పలపద్మాభిః వాపీభిః ఉపశోభితాం బహ్వాసనకుథోపేతాం బహుభూమి గృహాయుతమ్ (అస్తి) || (తత్ అశోకవనికా) సర్వర్తుకుసుమైః ఫలవద్భిః పుష్పితానాం అశోకానాం పాదపైః రమ్యాం, సూర్యోదయ ప్రభాం ఇవ ప్రదీప్తం (వనికామ్) తత్రస్థః మారుతిః సముదైక్షత ||

Resembling the Nandana grove of Indra, (it is) enchanting with variety of trees, filled with animals and birds , filled with sounds of cuckoos , and tall mansions. Tanks with seating places having rich coverings, with many underground homes, have golden lilies and lotuses. It is with trees full of blossoms of all seasons. It is with trees full of fruits. It is delightful with blossoms of Ashoka trees. That grove thus glowing with the splendor of the rising Sun, was seen by Hanuman sitting on that tree.

శ్లో|| నిష్పత్రశాఖాం విహగైః క్రియమానా మివాసకృత్||6||
వినిష్పతద్భిః శతశః చిత్రైః పుష్పావతంసకైః|
అమూలపుష్పనిచితైః అశోకైః శోకనాశనైః||7||

స|| అసకృత్ వినిష్పతద్భిః శతశః విహగైః నిష్పత్రశాఖాం క్రియమాణాం ఇవ చిత్రైః పుష్పావతంసకైః అమూలపుష్పనిచితైః శోకనాశనైః అశోకైః (అస్తి) ||

With branches having no leaves because of often falling flowers and hundreds of birds, it was like a painted picture. The Ashoka trees which can remove the grief , were full of flowers, with blossoms up to the base of the trees.

శ్లో|| పుష్పభారాతిభారైశ్చ స్పృశద్భిరివ మేదినీం|
కర్ణికారైః కుశుమితైః కింశుకైశ్చ సుపుష్పితైః||8||
స దేశః ప్రభయా తేషాం ప్రదీప్త ఇవ పర్వతః|
పున్నగా సప్తవర్ణాశ్చ చమ్పకోద్దాలకాస్తథా||9||
వివృద్ధమూలా బహవః శోభన్తే స్మ సుపుష్పితాః|

స|| పుష్పభారాతిభారైశ్చమేదినీం స్పృశద్భిః ఇవ కుశుమితైః కర్ణికారైః కింశుకైశ్చ సుపుష్పితైః (తాం వనికాం మారుతిః దదర్శ)||తేషాం ప్రభయా సః దేశః సర్వతః ప్రదీప్త ఇవ| వివృద్ధమాలాః సుపుష్పితాః పున్నగాః సప్తపర్ణస్చ తథా చంపకాః ఉద్దాలకాః శోభన్తే స్మ||

Loaded with heavy flowers, the trees were as if touching the ground. The grove was full with blossoms, fully bloomed Karnikara flowers and Kimsukas. With their radiance all of that place was aflame with blooming Pannagas Saptaparnas, Champakas and Uddalakas.

శ్లో|| శాతకుమ్భనిభాః కేచిత్ కేచిదగ్ని శిఖోపమాః||10||
నీలాఙ్జననిభాః కేచిత్ తత్రాఽశోకా సహస్రశః|

స|| తత్ర సహస్రశః కేచిత్ శాతకుమ్భనిభాః కేచిత్ అగ్నిశిఖోపమాః కేచిత్ నీలాంజననిభాః అస్తి||

There were thousands of Ashoka trees some of which shone like gold, some of which looked like flames of fire, some of which are like black collyrium.

శ్లో|| నన్దనం వివిధోద్యానం చిత్రం చైత్రరథం యథా||11||
అతివృత్త మివాచిన్త్యం దివ్యం రమ్యం శ్రియా వృతం|
ద్వితీయ మివ చాకాశం పుష్పజ్యోతి ర్గణాయుతమ్ ||12||
పుష్పరత్నశతై శ్చిత్రం పఞ్చమం సాగరం యథా |
సర్వర్తుపుష్పైర్నిచితం పాదపైర్మధుగన్దిభిః||13||
నానానినాదైరుద్యానం రమ్యం మృగగణైర్ద్విజైః|
అనేక గన్ధప్రవహం పుణ్యగన్ధం మనోరమమ్||14||

స|| నందనం యథా వివిధ ఉద్యానమ్ చిత్రం చైత్ర రథం యథా అతివృత్తం అచింత్యం దివ్యం రమ్యం శ్రియా వృతం పుష్పజ్యోతిర్గణాయుతం ద్వితీయం ఆకాశమ్ ఇవ పుష్పరత్నశతైః చిత్రం , ద్వితీయం సాగరం యథా సర్వఋతుపుష్పైః మధుగన్ధిభిః పాదపైః , ద్విజైః మృగ గణైః నానానినాదైః నిచితం రమ్యం అనేకగన్ధప్రవహం పుణ్యగంధంమనోరమమ్ అస్తి ||

With different types of gardens resembling Nandana forest of Indra, colorful like Chaitraratha gardens of Kubera, surpassing the divine, with radiance of countless varieties of blossoms it was lovely like a ( second) sky delightful surrounded with luminaries. With hundreds of flowers looking like gems, it is wonderful like a second Ocean. With flowers that bloom in all seasons, honey scented trees , with flocks of birds and animals, enchanting with various fragrances including divine fragrance, the grove was pleasing to the heart.

శ్లో|| శైలేంద్రమివ గన్ధాఢ్యం ద్వితీయం గన్ధమాదనమ్|
అశోకవనికాయాం తు తస్యాం వానరపుంగవః ||15||
సదదర్శా విదూరస్థం చైత్యప్రాసాద ముచ్ఛ్రితమ్|
మధ్యే స్తమ్భ సహస్రేణ స్థితం కైలాసపాణ్డురమ్||16||
ప్రవాళాకృత సోపానం తప్తకాఞ్చనవేదికం|
ముష్ణన్తమివ చక్షూంషి ద్యోతమానమివ శ్రియా||17||
విమలం ప్రాంశుభావత్వా దుల్లిఖన్త మివామ్బరమ్|

స|| సః వానరపుంగవః తస్యాం అశోకవనికాయామ్ మధ్యే గన్ధమాడ్యం గన్ధమాదనమ్ ఇవ స్తంభ సహస్రేణ స్థితమ్ కైలాసపాణ్డురమ్ ప్రవాళకృతసోపానమ్ తప్తకాంచన వేదికాం చక్షూంసి ముష్ణన్తం ఇవ శ్రియా ద్యోతమానం ఇవ విమలం ప్రాంశుభావత్వాత్ అంబరం ఉల్లిఖంతమివ అవిదూరస్థం ఉచ్ఛ్రితమ్ చైత్య ప్రాసాదమ్ దదర్శ||

Not far from there, the best among Vanaras sitting in the middle of the highly fragrant Ashoka grove saw a big tall temple looking like another mount Gandhamadana with a thousand pillars. White like mount Kailasa, having stairs paved with corals, having altars of bright molten gold, glowing with brilliance as if stealing the eyes, looking white due to its light , it was tall as if touching the sky.

శ్లో|| తతో మలిన సంవీతాం రాక్షసీభిః సమావృతామ్||18||
ఉపవాసకృశాం దీనాం నిశ్స్వసన్తీం పునః పునః|
దదర్శ శుక్లపక్షాదౌ చన్ద్రరేఖామివామలామ్||19||

స|| తతః మలినసంవీతాం రాక్షసీభిః సమావృతాం ఉపవాసకృశాం దీనాం పునః పునః నిఃశ్వసంతీం శుక్లపాక్షాదౌ అమలాం చన్ద్రరేఖామివ ( అబలాం) తాం దదర్శ||

There he saw a woman wearing soiled clothes, surrounded by Rakshasa women, emaciated due to fasting, looking pitiable, sighing again and again, white and thin like the crescent moon at the beginning of a bright fortnight.

శ్లో|| మన్దం ప్రఖ్యాయమానేన రూపేణ రుచిరప్రభాం|
పినద్ధాం ధూమజాలేన శిఖామివ విభావసోః||20||
పీతేనైకేన సంవీతాం క్లిష్టేనోత్తమవాససా|
సపఙ్కాం అనలఙ్కారం విపద్మామివ పద్మినీమ్ ||21||
వ్రీడితాం దుఃఖసంతప్తాం పరిమ్లానాం తపస్వినీమ్|
గ్రహేణాఙ్గారకేణేవ పీడితామివ రోహిణీమ్||22||

స|| (సా) మన్దం ప్రఖ్యాయమానేన రూపేణ ధూమజలేన పినద్ధాం రుచిరప్రభామ్ విభావసోః శిఖామివ(అస్తి) || వినష్టేన పీతేన ఏకేన ఉత్తమవాససా అనలఙ్కృతాం సపఙ్కం విపద్మాం పద్మినీం ఇవ |వ్రీడితాం దుఃఖసంతప్తాం పరిమ్లానాం తపస్వినీం అంగారకేణ గ్రహేణా పీడితాం రోహిణీం ఇవ ( చ అస్తి) |

She was faintly recognizable in appearance with bright radiance looking like the tip of fire engulfed in smoke. With a worn out body ,wearing a single yellow cloth of superior quality, she was unadorned looking like a dusty lotus pond bereft of lotuses. She was bashful looking, tormented with agony, a woman of penance. She was looking like Rohini troubled by the planet Mars.

శ్లో|| అశ్రుపూర్ణముఖీం దీనాం కృశామనశనేన చ|
శోకధ్యానపరాం దీనాం నిత్యం దుఃఖపరాయణామ్||23||
ప్రియం జనమపశ్యంతీం పశ్యన్తీం రాక్షసీగణమ్|
స్వగణేన మృగీం హీనాం శ్వగణాభివృతా మివ||24||

స|| దుఃఖపరాయణామ్ అశ్రుపూర్ణముఖీం దీనాం అనశనేన కృశాం నిత్యం శోకధ్యానపరాం తాం దదర్శ|| సా ప్రియం జనం అపశ్యంతీం రాక్షసీగణం పశ్యంతీం స్వగణేన హీనాం శ్వగణాభివృతాం మృగీం ఇవ (అస్తి)||

Overwhelmed with sorrow and eyes filled with tears, she was looking dejected and emaciated by fasting. Always meditating in sorrow, not seeing her dear people, seeing only the Rakshasa women , she was like a female deer surrounded by a group of hounds.

శ్లో|| నీలనాగాభయావేణ్యా జఘనం గత యైకయా|
నీలయా నీరదాపాయే వనరాజ్యా మహీమివ||25||
సుఖార్హం దుఃఖసంతప్తాం వ్యసనానాం అకోవిదామ్|

స|| సా జఘనం గతయా నీలనాగాభయా వేణ్యా నీరదాపాయే నీలయా వనరాజ్యా మహీం ఇవ, దుఃఖసంతప్తాం సుఖార్హం వ్యసనానాం అకోవిదాం (అస్తి) |

She appeared like a range of trees at the end of a rainy season with her single braid touching her hips. Consumed by grief, not experienced in vices, she was like one who deserved to be happy.

శ్లో|| తాం సమీక్ష్య విశాలాక్షీం అధికం మలినాం కృశామ్ ||26||
తర్కయామాస సీతేతి కారణైరుపపాదిభిః|
హ్రియమాణా తదా తేన రక్షసా కామరూపిణా||27||
యథారూపాహి దృష్టా వై తథా రూపేయ మఙ్గనా|

స|| విశాలాక్షీం అధికం మలినాం కృశాం తాం సమీక్ష్య సీతా ఇతి తర్కయామాస|| ఇయం అంగనా తథారూపా తదా కామరూపిణా తేన రక్షసా హ్రియమాణా యథారూపా దృష్టా ఇతి||

Seeing that thin wide eyed and very much emaciated lady, (Hanuman) started wondering if she is Sita. 'This lady is of the same form as the one taken away using force by that Rakshasa who can take any form'.

శ్లో|| పూర్ణ చన్ద్రాననాం సుభౄం చారువృత్తపయోధరామ్||28||
కుర్వన్తీం ప్రభయా దేవీం సర్వా వితిమిరా దిశః|
తాం నీలకేశీం బిమ్బోష్టీం సుమధ్యామ్ సుప్రతిష్టితామ్||29||
సీతాం పద్మపలాశాక్షీం మన్మథస్య రతిం యథా|

స|| పూర్ణ చంద్రాననాం సుభౄం చారువృత్త పయోధరాం సర్వాః దిశాం ప్రభయా వితిమిరాః కుర్వతీం దేవీం నీలకేశీం బింబోష్టీం సుమధ్యాం సుప్రతిష్ఠితాం పద్మపలాశాక్షీం మన్మథస్య రతీం యథా సీతాం (దదర్శ) ||

With face like that of a full Moon, with shapely eye brows, beautiful breasts, rendering bright in all directions with her radiance. She was like the queen with black hair, red lips like Bimba fruit, eyes like lotus petals and pleasing limbs. She was like Rati of Manmatha.

శ్లో|| ఇష్టాం సర్వస్య జగతః పూర్ణచన్ద్ర ప్రభామివ ||30||
భూమౌ సుతనుమాసీనాం నియతామివ తాపసీం |
నిశ్స్వాసబహుళాం భీరుం భుజగేన్ద్ర వధూమివ ||31||
శోకజాలేన మహతా వితతేన న రాజతీమ్|

స|| సా పూర్ణచన్ద్ర ప్రభాం ఇవ సర్వస్య జగతః ఇష్టాం నియతాం తాపసీం ఇవ భూమౌ ఆసీనామ్ సుతనుం (అస్తి) || సా భీరుం భుజగేన్ద్రవధూమ్ ఇవ నిఃశ్వాసబహుళాం మహతా వితనేన శోఖజాలేన న రాజతీం (అస్తి) ||

She was bright like the radiance of full moon favorite of the whole world. She was austere like an ascetic sitting on the ground with lovely figure. Timid. Continuously sighing like the hissing of the consort of the serpent Lord, she was looking gloomy caught in web of a great grief.

శ్లో|| సంసక్తాం ధూమజాలేన శిఖామివ విభావసోః||32||
తాం స్మృతీమివ సన్దిగ్ధామ్ వృద్ధిం నిపతితామివ|
విహతా మివ చ శ్రద్ధాం ఆశాం ప్రతిహతామివ||33||
సోపసర్గాం యథాసిద్ధిం బుద్ధిం స కలుషామివ|
అభూతేనాపవాదేన కీర్తిం నిపతితామివ ||34||
రామోపరోధవ్యధితాం రక్షోహరణ కర్శితామ్|

స||ధూమ్రజాలేన సంసక్తాం విభావసౌ శిఖామివ సందిగ్ధామ్ స్మృతీం ఇవ నిపతితం ఋద్ధమివ తామ్ ( దదర్శ)|| విహతామివ శ్రద్ధాం చ ఆశాం ప్రతిహతాం ఇవ సోపసర్గాం సిద్ధిమ్ ఇవ సకలుషాం బుద్ధిమివ ||అభూతేన అపవాదేన నిపతితాం కీర్తిమివ రామోపరోధవ్యధితాం రక్షోహరణ కర్శితాం (తామ్ దదర్శ)||
She was like a flame of fire obscured by a cloud of smoke, like a text of Smriti of doubtful meaning, like a thrown away treasure. She was like lost faith, a hope obstructed, success inhibited , vitiated intellect. She was like a fame soiled by false allegation, troubled by not being able to meet Rama, emaciated on account being kidnapped by the Rakshasa.

శ్లో|| అబలాం మృగశాబాక్షీం వీక్షమాణాం తత స్తతః||35||
భాష్పామ్బుపరిపూర్ణేన కృష్ణవక్రాక్షిపక్ష్మణా|
వదనేనాప్రసన్నేన నిశ్స్వసన్తీం పునః పునః||36||
మలపఙ్కధరాం దీనాం మణ్డనార్హాం అమణ్డితామ్|
ప్రభాం నక్షత్రరాజస్య కాలమేఘైరివావృతామ్||37||

స|| మృగశాబాక్షీం భాష్పామ్బుపరిపూర్ణేన కృష్ణవక్రాక్షి పక్ష్మణా అప్రసన్నేన వదనేన తతః తతః వీక్షమాణం పునః పునః నిశ్స్వసన్తీం అబలాం || మలపఙ్కధరాం దీనాం మణ్డనార్హాం అమణ్డితామ్ కాలమేఘైః ఆవృతాం నక్షత్రరాజస్య ప్రభాం ఇవ||

Fawn eyed, with an unhappy face, with eyes full of tears with black curved eyelashes sighing again and again she was ( anxiously) looking here and there. She was covered with dust , dejected, not adorned though deserved to be adorned, like the moon surrounded by black clouds.

శ్లో|| తస్య సందిదిహే బుద్ధిః ముహుః సీతాం నిరీక్ష్యతు|
ఆమ్నాయానాం అయోగేన విద్యాం ప్రశిథిలామివ||38||
దుఃఖేన బుబుధే సీతాం హనుమాననలఙ్కృతామ్|
సంస్కారేణ యథా హీనాం వాచం అర్థాంతరం గతమ్||39||

స|| ఆమ్నాయానాం అయోగేన ప్రశిథిలాం విద్యాం ఇవ సీతాం నిరీక్ష్య తస్య బుద్ధిః తు ముహుః సందిదిహే|| హనుమాన్ అనలంకృతేన సంస్కారేణ హీనం అర్థాంతరం గతం వాచం యథా సీతాం దుఃఖేన బుబుధే||

She was like the Vedic knowledge that faded for want of recitation. Looking at her Hanuman's mind also wavered. Hanuman had difficulty in recognizing Sita devoid of decoration like a word that lost its meaning for want of usage.

శ్లో|| తాం సమీక్ష్య విశాలాక్షీం రాజపుత్రీం అనిందితామ్|
తర్కయామాస సీతేతి కారణైరుపపాదిభిః||40||
వైదేహ్యా యాని చాఙ్గేషు తదా రామోఽన్వకీర్తయత్|
తాన్ ఆభరణజాలాని గాత్రశోభీన్యలక్షయత్||41||
సుకృతౌ కర్ణవేష్టౌ చ శ్వదంష్ట్రౌ చ సుసంస్థితౌ|
మణివిద్రుమ చిత్రాణి హస్తేష్వాభరణాని చ ||42||
శ్యామాని చిరయుక్తత్వాత్ తథా సంస్థానవంతి చ|

స|| అనిందితాం రాజపుత్రీం విశాలాక్షీం సమీక్ష్య తాం సీతా ఇతి కారణైః ఉపపాదిభిః తర్కయామాస||తదా రామః యాని ఆభరణజాలాని వైదేహ్యాః అంగేషు అన్వకీర్తయత్ గాత్రశోభిని తాని అలక్షయత్ | సుకృతౌ కర్ణవేష్టౌ సుసంస్థితౌ శ్వందష్ట్రౌ చ హస్తేషు మణివిద్రుమ చిత్రాణి ఆభరణాని చ చిరయుక్తత్వాత్ శ్యామాని సంస్థానవంతి చ ||

Seeing that blameless princess of wide eyes, by right signs and reasons Hanuman came to the conclusion that she is indeed Sita. Hanuman observed ornaments worn by Vaidehi adding grace to her limbs which Rama had described. He also observed well-crafted ear ornaments, properly fitting Svadamshtras and on hands wonderfully variegated corals and gems. The ornaments blackened due to constant use have left marks on her body.

శ్లో|| తాన్యే వైతాని మన్యేఽహం యాని రామోఽన్వకీర్తయత్||43||
తత్రయా న్యవహీనాని తాన్యహం నోపలక్షయే |
యాన్యస్యా నావహీనాని తాన్ ఇమాని నసంశయః||44||
పీతం కనకపట్టాభం స్రస్తం తద్వసనం శుభమ్|
ఉత్తరీయం నగాసక్తం తదా ద్రష్టుం ప్లవఙ్గమైః||45||
భూషణాని చ ముఖ్యాని దృష్టాని ధరణీ తలే|
అనయైవాపవిద్దాని స్వనవన్తి మహన్తి చ||46||

స||తాని రామః యాని అన్వకీర్తయత్ తాన్యేవ అహం మన్యే| తత్ర యాని అవహీనాని తాని అహం నోపలక్ష్యే | అస్యాః యాని నావహీనాని తాని ఇమాని సంశయః న|| పీతం కనకపట్టాభం శుభం ఉత్తరీయం స్రక్తం నాగసక్తం తత్ వస్త్రం తదా ప్లవఙ్గమైః ద్రష్టం|| నయైవ ధరణీ తలే అపవిద్ధాని స్వనవన్తీ మహన్తి ముఖ్యాని భూషణాని చ ద్రష్టాని||

"Those ornaments that Rama has described are the same ones I think. The ornaments that were dropped are not on her. The ones that are not dropped are these I have no doubt . That auspicious yellow upper cloth shining like gold, stuck to the trees is the one seen by the Vanaras. Those excellent choice ornaments that make jingling noises, which were thrown down on the ground by her were seen too".

శ్లో|| ఇదం చిరగృహీతత్వాత్ వ్యసనం క్లిష్టవత్తరమ్|
తథాఽపి నూనం తద్వర్ణం తథా శ్రీమత్ యథేతరత్||47||
ఇయం కనకవర్ణాఙ్గీ రామస్య మహిషీ ప్రియా |
ప్రణష్టాఽపి సతీ యాఽస్య మనసో న ప్రణస్యతి||48||

స|| ఇదం వసనం చిరగృహీతత్వాత్ క్లిష్టవత్తరమ్ తథాపి నూనం తద్వర్ణం ఇతరత్ యథా తథా శ్రీమత్|| ఇయం కనకవర్ణాఙ్గీ రామస్య ప్రియా మహిషీ సతీ యా ప్రణష్టాపి అస్య మనసః నప్రణస్యతి ||

"This cloth worn long, thus is looking crumpled. Even so its color is shining like another fresh cloth. This lady of golden complexion, Rama's beloved queen even though lost ( being carried away) does not disappear from his mind".

శ్లో|| ఇయం సా యత్కృతే రామశ్చతుర్భిః పరితప్యతే|
కారుణ్యే నానృశంస్యేన శోకేన మదనేన చ||49||
స్త్రీ ప్రణష్టేతి కారుణ్యాత్ ఆశ్రితేత్యానృశంస్యతః|
పత్నీ నష్టేతి శోకేన ప్రియేతి మదనేన చ||50||

స|| యత్ కృతే రామః ప్రణష్టా స్త్రీ ఇతి కారుణ్యాత్ ఆశ్రితేతి అనృశంస్యతః నష్టా పత్నీ ఇతి శోకేన ప్రియా ఇతి మదనేన కారుణ్యేన ఆనృశంస్యేన శోకేన మదనేన చతుర్భిః పరితప్యతే సా ఇయం||

"For her sake Rama is lost with compassion because she is woman, because of gentleness for one who took refuge, sorrow because she is his wife, passion because she is his love".

శ్లో|| అస్యా దేవ్యా యథా రూపం అఙ్గప్రత్యఙ్గ సౌష్టవమ్|
రామస్య చ యథారూపం తస్యేయ మసితేక్షణా||51||
అస్యా దేవ్యా మనస్తస్మిన్ తస్య చాస్యాం ప్రతిష్టితమ్|
తేనేయం స చ ధర్మాత్మా ముహూర్తమపి జీవతి||52||

స|| అస్యాః దేవ్యాః రూపం అఙ్గప్రత్యఙ్గసౌష్టవం యథా చ తస్య రూపం యథా ఇయం అసితేక్షణా|| అస్యాః దేవ్యాః మనః తస్మిన్ తస్య అస్యాం ప్రతిష్టితం| తేన ఇయం ధర్మాత్మా స చ ముహూర్తమపి జీవతి||

"The black eyed Sita and her divine charming body with perfect limbs are a match for Rama's form too. Her divine mind is fixed on Rama . His mind is fixed on her. For this reason she and righteous Rama are able to survive till this moment".

శ్లో|| దుష్కరం కృతవాన్ రామో హీనోయదనయా ప్రభుః|
ధారయ త్యాత్మనో దేహం న శోకే నావసీదతి||53||
దుష్కరంకురుతే రామో య ఇమాం మత్తకాసినీమ్|
సీతాం వినా మహాబాహుః ముహూర్తమపి జీవతి||54||

స|| ప్రభుః రామః అనయా హీనః ఆత్మనః దేహం ధారయతి ఇతి యత్ శోకేన న అవసీదతి దుష్కరం కృతవాన్ || యః ఇమామ్ సీతాం మత్తకాశినీంవినా ముహూర్తమపి జీవతి మహాబాహుః రామః దుష్కరం కురుతే||

"Lord Ram has accomplished a difficult task in sustaining himself, without allowing himself to sink and perish during separation from her. That without Sita, a lady of intoxicating luster , he is able to live even for a moment is indeed a difficult task accomplished by strong armed Rama".

శ్లో|| ఏవం సీతాం తదా దృష్ట్వా హృష్టః పవన సంభవః|
జగామ మనసా రామం ప్రశశంస చ తం ప్రభుమ్||55||

స|| పవనసంభవః తదా సీతాం దృష్ట్వా ఏవం హృష్టః మనసా రామం జగాం తాం ప్రభుం ప్రశశంస చ||

The son of wind god seeing Sita , delighted , reached Rama in his mind thus and praised him.

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే ఆదికావ్యే వాల్మీకీయే
చతుర్వింశత్సహస్రికాయాం సంహితాయామ్
శ్రీమత్సుందరకాండే పంచదశస్సర్గః||

Thus ends the fifteenth Sarga of Sundarakanda in Ramayan the first ever poem in Sanskrit written by venerable Valmiki.

||ఓమ్ తత్ సత్||

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Thus ends the fifteenth Sarga of Sundarakanda in Ramayan the first ever poem in Sanskrit written by venerable Valmiki
|| Om tat sat ||